تحولات هسته ای کره شمالی، اتفاقی که ظاهرا جهان نمی‌خواهد از آن درس بگیرد!

 

 با نگاهی به تاریخچه تحولات در زمینه برنامه اتمی‌کره شمالی ، به تشابهات انکار ناپذیر این پروژه با پروژه مشابه در ایران می‌رسیم . از سوی دیگر تشابه سیستم حکومتی در کره شمالی با سیستم حکومتی جمهوری اسلامی‌فارغ از ایدئولوژی‌های متفاوت ولی با تشابهات فراوان در محدودیت‌های شدید آزادی فردی و اجتماعی و نقض گسترده حقوق بشر در هر دو کشور ، ناخود آگاه دنبال کننده این مقوله را به سمت و سویی سوق می‌دهد که در نهایت انتظارسرانجامی‌یکسان برای این دو کشور ،دور از انتظار نباشد . جا دارد با نگاهی دوباره به سیر تحولات برنامه اتمی‌کره شمالی و گوشزد کردن این موضوع به جهانیان ، از تکرار این سناریوی خطرناک در ایران به گونه ای که در گام نخست ملت کره شمالی را تحت سیطره و بردگی بی چون و چرای خود قرار داده و در گام دوم به عاملی برای ایجاد ترس و وحشت از بروز یک جنگ اتمی‌در جهان بدل شده ،جلوگیری کنیم . برای کمک به این مهم ،خلاصه ای از تاریخچه تحولات برنامه هسته ای کره شمالی را ذکر کرده و قضاوت در مورد تشابه آن با عملکرد جمهوری اسلامی‌در این مقوله  به خواننده واگذار می‌شود .

با مروری بر اخبار و نوشته‌های گذشته ، درمی‌یابیم که تلاش کره شمالی برای دست یابی به فن آوری هسته ای از سال‌های اولیه دهه پنجاه میلادی شروع شده است. در دسامبر ۱۹۵۲ کره شمالی مؤسسه ای به نام مؤسسه تحقیقات انرژی هسته ای تاسیس کرد، اما فعالیت‌های هسته ای کره شمالی با انعقاد قرارداد همکاریهای فنی با شوروی در فوریه ۱۹۵۶ آغاز گردید. بر اساس این قرارداد، کارشناسان کره شمالی برای آموزش به شوروی اعزام شدند. متعاقبا در سال ۱۹۵۹ قراردادی بین شوروی و کره شمالی به امضا رسید که طی آن مسکو متعهد شد تا یک مجتمع تحقیقات هسته ای صلح آمیز برای کره شمالی در منطقه یونگبیون دایر کند.در خلال دهه شصت میلادی، این مجتمع از طریق همکاری و کمک‌های فنی گسترده شوروی توسعه چشمگیری یافت. در این سالها روابط کره شمالی با چین دچار رکود بوده است که ظاهرا دلیل اصلی آن مخالفت چین با درخواست رهبر کره شمالی برای در اختیار قرار دادن فن آوری هسته ای به این کشور بود. گفته می‌شود که پیشرفت برنامه هسته ای کره شمالی صرفا ناشی از کمک‌های مسکو نبود بلکه فن آوری بومی‌و تلاش‌های دانشمندان این کشور نیز نقش بسزایی در این زمینه داشته است.

در خلال دهه‌های هفتاد و هشتاد میلادی، مرکز ثقل توسعه صنعتی کره شمالی بر برنامه هسته ای آن قرار داشت و در این دوران پروژه هسته ای آن رشد قابل توجهی یافت. به همین دلیل، فشارهای آمریکا بر شوروی افزایش یافت تا در مورد همکاریهای هسته ای خود با کره شمالی تجدید نظر کند. این فشارها نهایتا سبب شد تا کره شمالی قرارداد پادمان سه جانبه ای با آژانس بین المللی انرژی اتمی‌و شوروی در ژوئیه ۱۹۷۷ امضا کند و بدین ترتیب مجتمع یونگبیون زیر نظارت آژانس قرار گیرد. به علاوه، کره شمالی در قبال دریافت چهار راکتور آب سبک از شوروی، معاهده عدم گسترش سلاح‌های هسته ای (ان.پی.تی.) را در دسامبر ۱۹۸۵ امضا کرد.

در سپتامبر ۱۹۹۱ جرج بوش (پدر) رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد که تسلیحات هسته ای را از خاک کره جنوبی خارج می‌کند که در دسامبر همان سال رئیس جمهور کره جنوبی رسما اعلام کرد که در آن کشور دیگر سلاح هسته ای وجود ندارد. متعاقبا دو کره “بیانیه مشترک هسته ای زدایی از شبه جزیره کره” را امضا کردند. در این بیانیه طرفین متعهد شدند تا از “آزمایش، ساخت، تولید، دریافت، تملک، ذخیره سازی، استفاده یا بکارگیری سلاح‌های هسته ای” خودداری کنند. این بیانیه که نوعی قرارداد رسمی‌بین دو کشور بود، رژیم نظارت دو جانبه ای را نیز پیش بینی کرده بود که در عمل هرگز به مورد اجرا درنیامد.

با پایان یافتن دوران جنگ سرد و فروپاشی شوروی، موقعیت کره شمالی مخصوصا در زمینه هسته ای آسیب پذیر شد.همین وضعیت موجب شد تا کره شمالی در سال ۱۹۹۲ موافقت نامه پادمان‌های آژانس را رسما بپذیرد. متعاقب آن بازرسی‌های متعددی از سوی بازرسان آژانس از تاسیسات هسته ای کره شمالی در آن سال به عمل آمد. اما زمانی که در فوریه ۱۹۹۳ آژانس درخواست کرد تا از دو سایت مشکوک بازدید کند، کره شمالی با آن مخالفت کرد و این دو سایت را نظامی‌و غیرقابل بازرسی توصیف نمود. به دنبال این مخالفت، آژانس از شورای امنیت سازمان ملل خواست که کره شمالی را ملزم به اجازه دادن برای بازدید از دو سایت مورد نظر کند. در پاسخ، کره شمالی هم در تاریخ ۱۲ مارس ۱۹۹۳ اعلام کرد که از ان پی تی خارج خواهد شد. پس از مذاکرات فشرده و سخت سیاسی، و با فشار آمریکا، کره شمالی موضوع خروج خود از ان پی تی را یک روز قبل از عملی شدن، به حال تعلیق درآورد اما اعلام کرد که تعهدش به پادمان‌ها مربوط به فعالیت‌های زمان حاضر است نه فعالیت‌های گذشته.

در ماه مه ۱۹۹۴ کره شمالی در تاسیسات و مواد هسته ای خود اقدامات و جابجایی‌هایی بدون حضور بازرسان آژانس صورت داد که منجر به بروز بحران تازه ای شد. نگرانی از این جابجایی‌ها مربوط به پسمانده‌های سوختی بود که بیم آن می‌رفت برای کاربرد نظامی‌ذخیره شده باشد. بیل کلینتون رئیس جمهور آمریکا در پاسخ به این اقدام کره شمالی اعلام کرد که از شورای امنیت خواهد خواست تا تحریم‌های اقتصادی علیه کره شمالی وضع و اعمال نماید. کره شمالی هم اعلام کرد که تحریم‌های اقتصادی را “اقدام جنگی” تلقی کرده و با آن مقابله می‌کند. این بحران با سفر جیمی‌کارتر به پیونگ یانگ و ملاقات و توافق وی با کیم ایل سونگ در ژوئن ۱۹۹۴ فروکش کرد.این دیدار منجر به تدوین یک “چارچوب توافق شده” بین آمریکا و کره شمالی در اکتبر ۱۹۹۴ گردید. این توافق دارای نکات مهم و قابل توجهی بود از جمله این که کره شمالی عمده فعالیت‌های هسته ای خود را متوقف (فریز) کرده و آژانس این توقف را تائید کند، و به “بیانیه مشترک هسته ای زدایی شبه جزیره کره” پایبند باشد؛ و در مقابل، آمریکا برای تشکیل یک کنسرسیوم بین المللی برای ساخت دو راکتور آب سبک در کره شمالی پیش قدم شود، و علاوه بر آن تا سال ۲۰۰۳ سالانه ۵۰۰۰۰۰ تن نفت در اختیار کره شمالی قرار دهد با این هدف و برنامه که در سال ۲۰۰۳ اولین راکتور آب سبک به مرحله عملیاتی شدن برسد. به علاوه، آمریکا رسما تضمین دهد که مبادرت به تهدید و یا استفاده از سلاح هسته ای علیه کره شمالی نخواهد کرد.

“چارچوب توافق شده” برای مدتی قریب یک دهه حاکم بر روابط آمریکا با کره شمالی بود و همین امر موجب کاهش بحران در شبه جزیره شده بود. با این وجود هیچیک از طرفین آن از اجرای آن رضایت نداشتند. آمریکا از عدم اجازه به بازرسان آژانس برای بازرسی فعالیت‌های گذشته کره شمالی ناخشنود بود و کره شمالی از تاخیر در ساخت راکتور آب سبک ناراضی. در سال ۲۰۰۱، دولت جرج بوش (پسر) رئیس جمهور آمریکا نگاه سخت گیرانه تری نسبت به اجرای “چارچوب توافق شده” داشت. در جامعه بین المللی هم شایع بود که کره شمالی مخفیانه در پی ساختن بمب است. در این فضا بود که بوش در سخنرانی سالانه خود در کنگره از کره شمالی به عنوان “محور شرارت” نام برد. در تابستان ۲۰۰۲ مقامات اطلاعاتی آمریکا اعلام کردند که فن آوری غنی سازی بالای اورانیوم از پاکستان به کره شمالی منتقل شده و در قبال آن، پاکستان تکنولوژی ساخت موشک بالستیک از کره شمالی دریافت کرده است. در اکتبر ۲۰۰۲ مقامات آمریکایی ادعا کردند کهکره شمالی در مذاکرات دو جانبه تلویحه تائید کرده اند که غنی سازی اورانیوم با غلظت بالا را مخفیانه انجام داده اند، اما کره شمالی در پاسخ گفت که این برنامه را برای دفاع از خود صرفا در دستور کار داشته است. آمریکا بر اساس ادعای خود، در دسامبر ۲۰۰۲ تحویل محموله‌های نفت بهکره شمالی را متوقف کرد و کره شمالی هم متقابلا به توقف (فریز) فعالیت‌های هسته ای خود پایان داد و بازرسان آژانس را اخراج و در تاریخ ۱۰ ژانویه ۲۰۰۳ اعلام کرد که از ان پی تی خارج خواهد شد. البته کره شمالی در ابتدا گفت که با شکستن فریز قصد تولید انرژی صلح آمیز دارد و هدفش ساختن بمب نیست.

در اوائل سال ۲۰۰۳ آمریکا ادعا کرد که فعالیت‌های کره شمالی مشکوک است و نشانه از انحراف به سمت نظامی‌شدن دارد. در سپتامبر همان سال، گفته‌های سخنگوی وزارت خارجه کره شمالی حکایت از آن داشت که این کشور به مواد لازم برای ساخت چهار تا شش بمب هسته ای دست یافته است. در آوریل ۲۰۰۳ بنا به پیشنهاد چین، مذاکرات سه جانبه ای بین آمریکا، چین وکره شمالی با هدف پایان دادن به بحران هسته ایکره شمالی در پکن صورت گرفت که در نهایت به مذاکرات شش جانبه (شامل کره شمالی، کره جنوبی، آمریکا، روسیه، چین و ژاپن) تبدیل شد. اولین دور این مذاکرات در اوت ۲۰۰۳ برگزارشد و سپس در فوریه و ژوئن ۲۰۰۴ ادامه یافت ولی به دلیل تنش بین کره شمالی و آمریکا برای یک سال متوقف گردید تا این که مجددا در ژوئیه ۲۰۰۵ از سرگرفته شد. سرانجام در سپتامبر ۲۰۰۵ مذاکرات شش جانبه به نتیجه رسید و گروه شش با امضای سندی تحت عنوان “بیانیه اصول” از گسترش بحران کره جلوگیری کرد. بر اساس این سند، کره شمالی تعهد کرد که برنامه هسته ای خود را کنار بگذارد و به ان پی تی بازگردد و بازرسان آژانس را بپذیرد. در مقابل، آمریکا اعلام کرد که قصد حمله هسته ای یا غیرهسته ای به کره شمالی ندارد و تسلیحات هسته ای در کره جنوبی مستقر نمی‌کند. طرفین همچنین بر تنفیذ و اجرای “بیانیه مشترک هسته ای زدایی از شبه جزیره کره” تاکید کردند. مشکلی که بر سر اجرای این بیانیه به وجود آمد تفسیر متفاوت آمریکا و کره شمالی در مورد تعهدات یکدیگر و اقدامات متناقض آنها با مفاد بیانیه بود. با این ترتیب، مذاکرات شش جانبه و “بیانیه اصول” برای مدت ۱۸ ماه به دست فراموشی سپرده شد.

در طول سال ۲۰۰۶ بحران هسته ای کره شمالی عمق بیشتری یافت. در اکتبر این سال، کره شمالی مبادرت به نخستین آزمایش هسته ای خود کرد. شورای امنیت سازمان ملل بلافاصله واکنش نشان داد و با صدور قطعنامه ۱۷۱۸ تحریم‌هایی را علیه کره شمالی وضع و اعمال نمود. در این اوان چین تلاش دیپلماتیک فشرده ای به کار برد تا این که گروه شش در دسامبر ۲۰۰۶ در پکن تشکیل جلسه داد.این جلسه نتیجه ای نداشت. مجددا در فوریه ۲۰۰۷ گروه شش تشکیل گردید که در پایان از آن به عنوان مذاکرات موفق نام برده شد. در این اجلاس طرفهای مذاکره کننده بر سندی توافق کردند که عنوان “اقدامات مقدماتی برای اجرای بیانیه مشترک” را یدک می‌کشید. بر پایه این سند،کره شمالی موافقت کرد تا به تمام فعالیت‌های هسته ای خود پایان دهد و برنامه هسته ای خود را کنار بگذارد و به ان پی تی بپیوندد و پادمان‌های آژانس را بپذیرد به طوری که همه این اقدامات ظرف مدت ۶۰ روز صورت گیرد. در مقابل، بسته تشویقی شامل کمک‌های اقتصادی و انرژی به کره شمالی ارائه شود. همچنین آمریکا تعهد کرد که ۲۵ ملیون دلار دارایی‌های کره شمالی را که در یکی از بانک‌های ماکائو ضبط شده بود، را آزاد کند. بانک مزبور بعدا اعلام کرد که به دلیل تحریم‌های آمریکا قادر نیست دارایی‌هایکره شمالی را آزاد نماید. همین مساله باعث شد تا روسیه پا درمیانی کند و با انتقال دارایی‌های مذکور به یکی از بانک‌های آن کشور، از بی اثر شدن نتیجه مذاکرات شش جانبه جلوگیری کند.

بعد از توافق فوریه ۲۰۰۷، کره شمالی مبادرت به تعطیلی و بستن تاسیسات هسته ای خود کرد و به بازرسان آژانس اجازه داد از محل‌های مورد نظر بازرسی نمایند. در دور بعدی مداکرات شش جانبه، “برنامه عمل دوم” مورد توافق قرارگرفت که به موجب آن کره شمالی موظف شد گزارش صحیح و کاملی از فعالیت‌های هسته ای خود تا آخر دسامبر ۲۰۰۷ ارائه کند. این تاریخ سپری شد و گزارشی از سوی کره شمالی ارائه نگردید که دلیل آن استنکاف کره شمالی از ذکر فعالیت‌های گذشته خود بود. با تلاش و فشار سیاسی چین، سرانجام کره شمالی در تاریخ ۲۶ ژوئن ۲۰۰۸ گزارش خود را به آژانس ارائه کرد. با این که محتوای این گزارش آشکار نگردید اما رسانه‌های غربی ادعا کردند که گزارش کامل و صحیحی نبوده و از ذکر همکاری کره شمالی با کشورهایی مثل سوریه خودداری کرده است. معهذا دولت بوش به کنگره اعلام کرد که در نظر دارد کره شمالی را از لیست کشورهای حامی‌تروریسم حذف کرده و برخی تحریم‌ها در زمینه انرژی علیه کره شمالی را ملغی نماید. در پاسخ به این اقدامات، کره شمالی مبادرت به تخریب برج خنک کننده در مجتمع یونگبیون کرد—اقدامی‌که توجه جهانی را به خود جلب نمود. حذف کره شمالی از لیست حامیان تروریسم با تاخیر صورت گرفت وکره شمالی تهدید به از سرگیری فعالیت‌های هسته ای خود کرد. نهایتا در تاریخ ۱۱ اکتبر ۲۰۰۸ کره شمالی از لیست تروریسم حذف شد و در مقابل قبول کرد که مذاکرات در مورد از کارانداختن تاسیسات هسته ای خود آغاز شود. متعاقبا گروه شش در دسامبر ۲۰۰۸ در پکن تشکیل جلسه داد تا در مورد نحوه راستی آزمایی در خصوص از کارانداختن تجهیزات و تاسیسات هسته ایکره شمالی مذاکره شود. این مذاکرات به دلیل حساسیت زیاد به نتیجه ای نرسید.

سال ۲۰۰۹ آرامشی در بحث هسته ای کره شمالی به ارمغان نیاورد. پرتاب راکت به فضا از سوی کره شمالی در مارس ۲۰۰۹ جنجال زیادی ایجاد کرد. آمریکا، ژاپن و کره جنوبی این اقدامکره شمالی را نقض قطعنامه شورای امنیت و تعهدات این کشور خواندند. کره شمالی هم در پاسخ به این اعتراضات، بر خلاف توافقات حاصله در گروه شش، بازرسان آژانس را اخراج و به بازسازی مجتمع یونگبیون مبادرت کرد. در ۲۵ مه ۲۰۰۹ کره شمالی دست به دومین آزمایش هسته ای خود زد. این اقدام واکنش تند جامعه بین المللی را بدنبال داشت، از جمله واکنش شورای امنیت که مبادرت به صدور قطعنامه ۱۸۷۴ نمود. در اقدامی‌تلافی جویانه، کره شمالی اعلام کرد که غنی سازی اورانیوم را از سر می‌گیرد و به میز مذاکرات شش جانبه باز نمی‌گردد و به توافقات قبلی پایبند نمی‌باشد.

تنش بین دو کره در سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ ادامه یافت. کیم جونگ ایل رهبرکره شمالی سه بار به چین سفر کرد. در این سفرها وی تلاش کرد تا با کمک و کسب حمایت دیپلماسی چین از وخامت اوضاع بکاهد. معهذا حوادث میدانی مانع از کاهش بحران شد، از جمله چند مورد برخورد نظامی‌با کره جنوبی. در مارس ۲۰۱۰ کره شمالی به یک کشتی کره جنوبی حمله و آن را غرق کرد که موجب کشته شدن ۴۶ سرنشین آن گردید.البته کره شمالی رسما مسؤلیت این حمله را به عهده نگرفت. در نوامبر همین سال کره شمالی به جزیره یون پیونگ کره جنوبی حمله کرد که تعدادی کشته بر جای گذاشت. در مارس ۲۰۱۱ کره شمالی اعلام کرد که حاضر است به مذاکرات شش جانبه بدون قید و شرط باز گردد، لکن در همین زمان منابع غیررسمی‌گزارش دادند که کره شمالی در حال تکمیل تاسیسات هسته ای خود است و موفق شده است تا پایان این سال تعداد ۲۰۰۰ سانتریفیوژ پی ۲ را در یونگ بیون نصب کند.

مرگ کیم جونگ ایل در دسامبر ۲۰۱۱ امیدها را برای احیای مذاکرات شش جانبه زنده کرد. در فوریه سال ۲۰۱۲ مذاکراتی بین آمریکا و کره شمالی صورت گرفت که در نتیجه آن کره شمالی اعلام کرد که در مقابل دریافت کمک غذایی از ایالات متحده، وقفه ای (موراتوریوم) در آزمایش هسته ای، غنی سازی اورانیوم، و آزمایش موشک‌های دوربرد را به مرحله اجرا می‌گذارد.با این وجود، آمریکا از پیشنهاد ارائه کمک غذایی خود به کره شمالی صرفنظر کرد به دلیل این که این کشور مبادرت به پرتاب موشک حامل ماهواره به فضا در ۱۲ آوریل ۲۰۱۲ نمود. استدلال آمریکا این بود که از نظر فنی فرق چندانی بین راکت حامل ماهواره با موشک بالستیک نیست و پرتابموشک بالستیک از سوی کره شمالی توسط قطعنامه‌های ۱۷۱۸ و ۱۸۷۴ شورای امنیت منع شده است. کره شمالی در دسامبر ۲۰۱۲ با پرتاب راکت ماهواره دیگری به فضا فرستاد که واکنش بین المللی را به دنبال داشت، از جمله واکنش شورای امنیت که در تاریخ ۲۲ ژانویه ۲۰۱۳ طی قطعنامه ۲۰۸۷ از کره شمالی خواست به فعالیت‌های هسته ای و برنامه موشکی خود پایان دهد.

سال ۲۰۱۳ نوید بخش کاهش بحران شبه جزیره کره نبوده است. در تاریخ ۱۲ فوریه ۲۰۱۳ کره شمالی مبادرت به سومین آزمایش هسته ای کرد. این اقدام همانند آزمایش‌های قبلی کره شمالی با اعتراض و محکومیت بین المللی مواجه گردید. شورای امنیت در تاریخ ۷ مارس ۲۰۱۳ طی قطعنامه ۲۰۹۴ ضمن محکوم کردن این اقدام، تحریم‌های جدیدی علیه کره شمالی وضع کرد. در پاسخ به این قطعنامه، کره شمالی آمریکا و کره جنوبی را به حمله هسته ای تهدید کرد. این تهدید بحران کره را به مرحله تازه و خطرناکی رسانده است. آمریکا، کره جنوبی، ژاپن و حتی استرالیا واکنش‌های تندی در قبال تهدیدات کره شمالی نشان داده و تمهیدات جدی اندیشیده اند. آمریکا فشار سیاسی سنگینی بر چین وارد کرده تا با استفاده از نفوذ خود و شرکت در اعمال تحریم‌های شورای امنیت علیه کره شمالی، موجب رفع تهدید حمله هسته ای این کشور شود. البته بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران، عملی شدن تهدید کره شمالی را چندان محتمل نمی‌دانند گرچه حتی تهدید به استفاده از سلاح‌های اتمی‌را اقدامی‌خطرناک و غیرعاقلانه تلقی می‌کنند.

و حال باید دید که نقض توافقات اخیر در ژنو میان جمهوری اسلامی و کشورهای ۵+۱ ، از سوی هرکدام از آنها ، چه رخدادهایی را در پی خواهد داشت و آیا نقض توافق ژنو از سوی جمهوری اسلامی ، که با توجه به جنگ قدرتها در داخل حکومت ایران، غیر محتمل نیست ، چه عکس العمل مشابه یا متفاوتی را در قیاس با انحراف برنامه اتمی کره شمالی را بدنبال خواهد داشت .

        و  مهم تر از همه  این است که ، حکایت " تیغ در دست زنگی مست "همچنان ادامه دارد...

        همایون نادری فر

         25 نوامبر 2013

        منبع : "کره شمالی چگونه هسته ای شد " نوشته دکتر مهدی دانش یزدی

لینک مقاله در کیهان لندن 

هم وطــن ،چـه چیــز تــو را بیـــدار می کنـــد ؟!

این ویدئو را ببینید ...

(( درود به شرف و شجاعت این دختر جوان ))

حکایت این روزهای سرزمین من ...

حکایت گله از ندانستن ها یا خود را به ندانستن زدنها ...

حکایت گله ها ازخواب یک جامعه...

و دیدن تکرار فریب خوردن ها ،پشت تکرار ...

هم میهن ، بی تفاوت نباش

گاهی خیلی زود دیر می شود !

همایون نادری فر

 4 آذرماه 1393

یک جای خیلی دور از زادگاهم!

جمهــــوری اســـلامی تسلـــیم خواســـته غــــرب شــــــد

 

امروز جمهوری اسلامی پس از گذشت سالها وهزینه صدها میلیارد دلار ثروت این مرز و بوم برای برنامه های ماجراجویانه اتمی در ایران ، تسلیم غرب شد و جام زهر را نوشید .

اهم توافقهای 5+1 و جمهوری اسلامی که تا این لحظه توسط وزرای خارجه آمریکا و فرانسه اعلام شده است ، به شرح ذیل است :

- عدم ذکر موضوع حق غنی سازی جمهوری اسلامی در توافقنامه؛  علارغم تبلیغات و اصرار مقامات رژیم

- توقف کامل نصب سانتریفیوژهای جدید در تاسیسات اتمی

- توقف کامل فعالیتهای راکتور اتمی اراک

- رساندن ذخایر اورانیوم 20 درصد به میزان صفر طی 6 ماه آینده

- نظارت و بازرسی گسترده از تاسیسات اتمی

- و عدم پیشرفت هرگونه برنامه اتمی در 6 ماه آینده

و در مقابل میزان ناچیز و قابل برگشتی از تحریمها بر علیه جمهوری اسلامی برداشته می شود و رقمی در حدود 5 میلیارد دلار از پولهای بلوکه شده ،آزاد می گردد .

جــــــام زهــــــر گــــوارایتـــان !

خواری و خفت اتان را دیدیم ...

پایانتان را انتظار می کشیم .

همایون نادری فر

3 آذرماه 1392

---------------------

محدودیت‌های معناداری  که جمهوری اسلامی پس از نزدیک به یک دهه در زمینه برنامه هسته‌یی‌اش پذیرفته است :

1+5 معتقدند: گام شش ماهه اولیه شامل محدودیت‌های قابل توجه برای برنامه هسته‌یی ایران است و به مهم‌ترین نگرانی‌های ما از جمله در زمینه‌ توانایی‌های غنی‌سازی ایران، ذخایر اورانیوم غنی‌شده، تعداد و توانایی‌های سانتریفیوژهایش و توانایی ایران برای تولید پلوتونیوم در سطح تسلیحاتی با استفاده از رآکتور اراک می‌پردازد. مصالحاتی که ایران متعهد شده است به عنوان بخشی از این گام اولیه انجام دهد علاوه بر آن شفافیت بیشتر و نظارت‌های سرزده‌تر برنامه هسته‌یی‌اش را در اختیار ما قرار می‌دهد.

مذاکره کنندگان با ایران در متن توافقنامه منتشر شده آورده اند:

در گذشته این نگرانی مطرح شده بود که ایران از مذاکرات برای خرید زمان به منظور پیشبرد برنامه‌ هسته‌یی‌اش استفاده خواهد کرد. این اقدامات گام اولیه اگر با یکدیگر اتخاذ شود کمک می‌کند که ایران نتواند از پوشش مذاکرات برای تداوم پیشبرد برنامه هسته‌یی‌اش در مدتی که ما درباره‌ یک راه حل درازمدت و جامع که همه‌ نگرانی‌های جامعه بین‌المللی را برطرف می‌کند مذاکره می‌کنیم، استفاده کند. در ازای آن و به عنوان بخشی از این گام اولیه، گروه 1+5 لغو تحریم‌های محدود، موقتی، هدفمند و قابل بازگشتی را به ایران ارایه می‌ کند. ساختار این لغو تحریم‌ها طوری است که بخش اعظم رژیم تحریم‌ها از جمله ساختار تحریم‌های کلیدی نفت، بانکداری و مالی در جای خود باقی می‌ماند. گروه 1+5 به اعمال شدید این تحریم‌ها ادامه خواهد داد. اگر ایران به تعهداتش عمل نکند، ما لغو تحریم‌های محدود را لغو خواهیم کرد و تحریم‌های اضافی به ایران اعمال می‌کنیم.

گروه 1+5 و ایران علاوه بر آن درباره‌ پارامترهای کلی یک راه حل جامع که برنامه هسته‌یی ایران را در درازمدت محدود خواهد کرد، تضمین‌های قابل راستی‌آزمایی مبنی بر ماهیت منحصرا صلح‌آمیز فعالیت‌های هسته‌یی ایران به جامعه بین‌المللی ارایه خواهد کرد و اطمینان حاصل می‌کند که هرگونه تلاشی از جانب ایران برای دنبال کردن سلاح هسته‌یی بلافاصله تشخیص داده خواهد شد، گفت‌وگو کردند.

مجموعه درک‌ها علاوه بر آن شامل اذعان ایران به این است که باید به همه‌ قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل و همین‌طور مسائل گذشته و حال مربوط به برنامه هسته‌یی ایران که توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مشخص شده است بپردازد. این شامل حل سوالات مربوط به ابعاد نظامی احتمالی در برنامه هسته‌یی ایران از جمله فعالیت‌های ایران در پارچین است.

به عنوان بخشی از یک راه حل جامع، ایران علاوه بر آن کاملا به وظایفش تحت معاهده‌ منع گسترش تسلیحات هسته‌یی (ان‌پی‌تی) و وظایفش در قبال آژانس عمل کند. در زمینه‌ یک راه حل جامع، تا زمانی که همه چیز مورد توافق قرار نگیرد، توافقی حاصل نمی‌شود. به طور خلاصه این گام اولیه تا شش ماه اعتبار دارد و یک وضعیت نهایی قابل پذیرش برای آمریکا یا شرکای ما در گروه 1+5 به حساب نمی‌آید.

بر اساس توافقنامه منتشر شده از سوی 1+5:

ایران متعهد شده است که غنی‌سازی بالاتر از 5 درصد را متوقف کند و ارتباطات فنی لازم برای غنی‌سازی بالای 5 درصد را برچیند.

ایران تعهد کرده است که همه‌ ذخایر اورانیوم غنی شده تا نزدیکی 20 درصد خود را پیش از به پایان رسیدن فاز اولیه به زیر 5 درصد تضعیف کند و یا به شکلی تبدیل کند که برای غنی‌سازی بیشتر مناسب نیست.

ایران متعهد شده است که پیشرفت توانایی غنی‌سازی‌اش را متوقف کند.

هیچ‌گونه سانتریفیوژ نسل بعدی برای غنی‌سازی اورانیوم نصب نکند یا از آن‌ها استفاده نکند.

تقریبا نیمی از سانتریفیوژهای نصب شده در نطنز و سه چهارم سانتریفیوژهای نصب شده در فردو را به کار نیندازد؛ طوری که نتوان از آن‌ها برای غنی‌سازی اورانیوم استفاده کرد.

تولید سانتریفیوژش را به تعدادی که برای تعویض ماشین‌های خراب شده لازم است محدود کند؛ طوری که ایران نتواند از این شش ماه برای جمع‌آوری سانتریفیوژها استفاده کند.

ایران متعهد شده است که ذخایر اورانیوم با غنای پایین 3/5 درصد خود را افزایش ندهد، طوری که میزان آن در پایان شش ماه نسبت به آن‌چه در آغاز (این مدت زمانی) داریم بیشتر نشود و هرگونه اورانیوم غنی شده‌ی 3/5 درصدی که به تازگی غنی‌سازی شده به اکسید تبدیل شود.

ایران متعهد شده است که فعالیت‌هایش در اراک را بیشتر از این پیش نبرد و پیشرفت در زمینه‌ مسیر پلوتونیوم را متوقف کند.

ایران متعهد شده است که رآکتور اراک را راه‌اندازی و سوخت‌گذاری نکند و تولید سوخت برای رآکتور اراک را متوقف کند. سوخت رآکتور اراک را بیشتر از این آزمایش نکند. هیچ‌یک از قطعات اضافی رآکتور در اراک را نصب نکند. سوخت و آب سنگین را به سایت رآکتور منتقل نکند. تاسیساتی که قابلیت بازفرآوری داشته باشد، نسازد.

ایران بدون بازفرآوری نمی‌تواند پلوتونیوم را از سوخت مصرف شده جدا کند.

شفاف‌سازی بی‌سابقه و نظارت سرزده روی برنامه هسته‌یی ایران

ایران متعهد شده است که:

دسترسی روزانه به نطنز و فردو را در اختیار بازرسان آژانس قرار دهد. این دسترسی روزانه به بازرسان اجازه می‌دهد که تصاویر دوربین‌های امنیتی را بررسی کنند تا از نظارت جامع مطمئن شوند. این دسترسی اجازه‌ شفافیت بیشتر در زمینه‌ غنی‌سازی را در این سایت‌ها می‌دهد و زمان تشخیص هرگونه خودداری از پایبندی (نسبت به تعهدات) کوتاه‌تر می‌کند.

دسترسی به تاسیسات مجموعه سانتریفیوژها را برای آژانس فراهم کند.

دسترسی به تاسیسات تولید و انبار قطعات گرداننده‌ی سانتریفیوژها را برای آژانس فراهم کند.

دسترسی به معادن و کارخانه‌های تولید اورانیوم را برای آژانس فراهم کند.

دسترسی به اطلاعات طراحی رآکتور اراک را که از مدت‌ها پیش خواستار آن بودیم فراهم کند. این اقدام، اطلاعاتی بسیار مهم را درباره‌ این رآکتور که پیش از این در دسترس قرار نداشت، ارایه می‌کند.

دسترسی بیشتری به رآکتور اراک را برای بازرسان فراهم کند.

برخی داده‌ها و اطلاعات کلیدی که در پروتکل الحاقی توافقنامه‌ پادمانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و کد اصلاح شده‌ 3/1 به آن اشاره شده است، ارایه کند.

مکانیزم راستی‌آزمایی

از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواسته می‌شود که بسیاری از این گام‌های راستی‌آزمایی را که در راستای نقش این سازمان در زمینه‌ بازرسی‌ها در ایران است، انجام دهد. علاوه بر آن گروه 1+5 و ایران نسبت به برقراری یک کمیسیون مشترک برای همکاری با آژانس به منظور نظارت بر اجرا و حل مسائلی که ممکن است پیش آید متعهد شده‌اند.

این کمیسیون مشترک علاوه بر آن با آژانس برای تسهیل رفع نگرانی‌های حال و گذشته در زمینه‌ برنامه‌ هسته‌یی ایران از جمله گام نظامی احتمالی برنامه هسته‌یی ایران و فعالیت‌های ایران در پارچین، کار می‌کند.

لغو محدود، موقتی و قابل بازگشت تحریم‌ها

در ازای این گام‌ها، گروه 1+5 لغو تحریم‌های محدود، موقتی، هدفمند و قابل بازگشتی را ارایه می‌کند و در عین حال بخش اعظم تحریم‌های‌مان از جمله ساختار تحریم‌های نفتی، مالی و بانکداری را حفظ می‌کنیم. اگر ایران به تعهداتش عمل نکند، لغو تحریم‌ها را لغو می‌کنیم. گروه 1+5 به طور مشخص متعهد شده است که:

به مدت شش ماه، اگر ایران به تعهداتش تحت این توافق عمل کند، تا جایی که تحت سیستم‌های سیاسی‌شان امکان‌پذیر باشد تحریم‌های هسته‌یی جدیدی را اعمال نکنند.

برخی تحریم‌ها در زمینه‌ طلا و فلزات گرانبها، بخش خودروسازی ایران و صادرات پتروشمی ایران را به حالت تعلیق درآورد و احتمالا حدود 1/5 میلیارد دلار درآمد را در اختیار ایران قرار دهد.

مجوز بازرسی‌ها و تعمیرات مرتبط با ایمنی در داخل ایران را برای برخی خطوط هوایی خاص ایرانی بدهد.

اجازه دهد که خرید نفت ایران در سطح فعلی که به نحو قابل توجهی کاهش یافته است یعنی سطوحی که 60 درصد کمتر از دو سال پیش است باقی بماند.

در مدتی که ایران به تعهداتش عمل می‌کند، 4/2 میلیارد دلار از این فروش‌ها اجازه پیدا می‌کند در اقساط به ایران انتقال یابد.

اجازه دهد که 400 میلیون دلار به صورت کمک‌های تحصیلی دولتی از صندوق‌های ایرانی محدودی مستقیما به موسسات آموزشی شناخته شده در کشورهای ثالث انتقال یابد تا هزینه‌های تحصیلی دانشجویان ایرانی تسویه شود.

تعاملات انسان‌دوستانه

تعاملات انسان‌دوستانه که طبق قانون آمریکا اجازه‌ آن داده شده است را تسهیل بخشند. تعاملات انسان‌دوستانه با صراحت از تحریم‌های کنگره مستثنی قرار داده شده است تا این کانال، دسترسی به هیچ‌گونه منبع جدید درآمدی را در اختیار ایران قرار ندهد. تعاملات انسان‌دوستانه، تعاملات مربوط به خرید غذا، کالاهای کشاورزی، دارو، ابزارآلات پزشکی توسط ایران است؛ ما علاوه بر آن معاملات مربوط به هزینه‌های پزشکی را که در خارج از کشور به وجود آمده است تسهیل می‌بخشیم. ما این کانال را برای نفع‌رسانی به مردم ایران برقرار خواهیم کرد.

مدنظر قرار دادن لغو محدود تحریم‌ها

به طور کلی حدود 7 میلیارد دلار حاصل از لغو تحریم‌ها بخش کوچکی از هزینه‌هایی است که ایران در مدت زمان این فاز اولیه تحت تحریم‌هایی که در جای خود باقی خواهد ماند دریافت خواهد کرد. دسترسی به بخش اعظم دارایی‌های خارجی ایران که حدود 100 میلیارد دلار است به واسطه‌ تحریم‌ها امکان‌پذیر نیست یا محدود است.

در شش ماه آینده فروش نفت خام ایران نمی‌تواند افزایش یابد. تحریم‌های نفتی به تنهایی در مقایسه با آن‌چه ایران در یک دوره‌ شش ماهه در سال 2011 یعنی پیش از اجرایی شدن این تحریم‌ها به دست آورد، باعث از دست رفتن حدود 30 میلیارد دلار درآمد توسط ایران می‌شود که حدود 5 میلیارد دلار در ماه است. اگرچه ایران اجازه‌ دسترسی به 4/2 میلیارد دلار از درآمدهای نفتی‌اش را خواهد داشت، حدود 15 میلیارد دلار از درآمدهایش در طول این مدت به حساب‌های مسدود شده‌اش در خارج از کشور ریخته خواهد شد. به طور خلاصه ما انتظار داریم که موجودی پول ایران در حساب‌های مسدود شده‌اش در خارج از کشور تحت مفاد این توافق افزایش یابد، نه کاهش.

گروه 1+5 با تاکید بر «حفظ فشار اقتصادی به ایران و حفظ ساختار تحریم‌های‌شان» آورده‌اند: در طول فاز اولیه، ما به اعمال شدید تحریم‌های‌مان علیه ایران از جمله اتخاذ اقدامات علیه کسانی که سعی می‌کنند از تحریم‌های‌مان اجتناب کنند یا آن‌ها را دور بزنند ادامه خواهیم داد. تحریم‌هایی که روی فروش نفت خام تاثیر می‌گذارند هم‌چنان به دولت ایران فشار وارد خواهند آورد.

1+5 در توافقنامه منتشر شده مدعی شده اند: ما در همکاری با شرکای بین‌المللی‌مان فروش نفت ایران را از 2/5 میلیون بشکه در روز در اوایل سال 2012 به یک میلیون بشکه در روز در مرحله‌ کنونی رسانده‌ایم و توانایی فروش تقریبا 1/5 میلیون بشکه در روز را از ایران گرفته‌ایم. یعنی از دست رفتن بیش از 80 میلیارد دلار از اوایل سال 2012 که ایران هرگز نمی‌تواند آن را جبران کند. تحت این گام اولیه، ممنوعیت فروش نفت خام به اتحادیه اروپا در جای خود باقی خواهد ماند و فروش نفت ایران به حدود یک میلیون بشکه در روز محدود خواهد شد که موجب می‌شود ایران هر ماه 4 میلیارد دلار بیشتر را در زمینه‌ فروش نفت از دست بدهد.

تحریم‌هایی که روی صادرات کالاهای نفتی به ایران تاثیر می‌گذرارد که باعث از دست رفتن میلیاردها دلار درآمد می‌شود، در جای خود باقی خواهد ماند.

بخش اعظم حدود 100 میلیارد دلار ایران که در منابع ارزی خارجی این کشور قرار دهد طبق تحریم‌ها هم‌چنان خارج از دسترس یا محدود است.

بخش‌های مهم دیگر رژیم تحریم‌های ما در جای خود باقی می‌مانند، از جمله:

تحریم‌ها علیه بانک مرکزی ایران و حدود 24 بانک ایرانی مهم و موسسات مالی دیگر؛

تحریم‌های ثانویه، به موجب قانون تحریم‌های جامع ایران، پاسخگویی و بی‌بهره‌سازی (CISADA) و برخی قوانین دیگر، علیه بانک‌هایی که با افراد و موسسات تحریم شده توسط آمریکا تعامل تجاری دارند.

تحریم‌ها علیه کسانی که دامنه گسترده‌ای از دیگر خدمات مالی مانند انواع مختلف بیمه را به ایران ارائه می‌کنند؛ و دسترسی محدود شده به سیستم مالی آمریکا همه تحریم‌های مربوط به ششصد شخص و موسسه که به خاطر حمایت از برنامه هسته‌یی و موشک بالستیک ایران هدف قرار داده شدند، در جای خود باقی خواهد ماند.

تحریم‌ها علیه سرمایه‌گذاری‌های درازمدت و ارائه خدمات فنی به بخش انرژی ایران در جای خود باقی خواهد ماند.

تحریم‌ها علیه برنامه نظامی ایران در جای خود باقی خواهد ماند.

تحریم‌های گسترده آمریکا علیه تجارت با ایران در جای خود باقی خواهد ماند و جلوی دسترسی ایران به هرگونه تعاملی با بزرگ‌ترین اقتصاد جهان را خواهد گرفت.

همه تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل در جای خود باقی خواهد ماند.

همه تحریم‌های هدفمند ما در رابطه با حمایت ایران از تروریسم، نقش بی‌ثبات‌کننده ایران در بحران سوریه و سابقه بد حقوق بشرش در میان نگرانی‌های دیگر در جای خود باقی خواهد ماند.

یک راه‌حل جامع

در فاز اولیه شش ماهه، گروه 1+5 درباره محتوای یک راه‌حل جامع مذاکره خواهد کرد. تا اینجا خطوط پارامترهای کلی راه‌حل جامع گام‌های ملموسی را ترسیم می‌کند که به جامعه بین‌المللی اطمینان می‌دهد که فعالیت‌های هسته‌یی ایران منحصرا صلح‌آمیز خواهد بود. در رابطه با این راه‌حل جامع: هیچ‌گونه توافقی در زمینه راه‌حل جامع صورت نمی‌گیرد، تا زمانی که موافقت در زمینه همه چیز حاصل شود. در شش ماه آینده ما تشخیص خواهیم داد که آیا راه‌حلی که به ما اطمینان کافی دهد که برنامه هسته‌یی ایران صلح‌آمیز است وجود دارد یا خیر؟ اگر ایران نتواند نگرانی‌های ما را حل کند، ما آماده‌ایم که تحریم‌ها و فشار را افزایش دهیم.

منبع : سایتهای مختلف و معتبر داخلی و خارجی 
--------------------------------------

متن کامل توافقنامه